مقدمه

ترس[1] یا استرس[2] احساسی معمولاً ناخوشایند اما طبیعی است که در واکنش به خطراتِ واقعی ایجاد می‌شود.[3] ترس با اضطراب[4] متفاوت است. اضطراب، معمولاً بدون وجود تهدید خارجی رخ می‌دهد. علاوه بر این ترس به رفتارهای خاصِّ فرار و اجتناب مربوط است، در حالی که اضطراب، ناشی از تهدیدهایی خواهد بود که مهارناپذیر و غیرقابل اجتناب تلقی می‌شوند. ترس معمولاً با درد ارتباط دارد.

باید بین ترس و فوبی[5] تفاوت قائل شد. زیرا فوبی‌ها ترس‌هایی هستند که به طور گسترده با خطرات واقعی آن موقعیت تناسب ندارند، نوعاً فراتر از کنترلِ ارادی هستند، و باعثِ خودداری از موقعیتِ ترسناک می‌شوند.

در برخورد با ترس چهار عکس العمل رایج وجود دارد؛

* فریاد کشیدن در آقایان و جیغ زدن در خانم‌ها

* حمله آنی

* فرار

* به بیهوشی زدن

اسکیت‌سواری به عنوان ورزشی مفرح و هیجان انگیز مجموعه‌ای احساسات خوشایند را برای فرد ایجاد می‌کند و ترس عاملی است که میتواند این احساس خوشایند را تحت الشعاع قرار دهد.

انواع ترس در اسکیت‌سواری:

* ترس افراد مبتدی در اسکیت‌سواری

* ترس افراد حرفه‌ای در اسکیت‌سواری

اسکیت‌سواران مبتدی و حرفه‌ای هر دو سقوط می‌کنند. هر دو رده به ندرت آسیب می‌بینند و غالباً آمیخته‌شدن آن با ترس باعث می‌شود که آسیب جدی به وجود بیاید.

در رده افراد مبتدی برخی از کودکان و غالب بزرگسالان را با ترس از زمین خوردن مشاهده می‌کنیم. کودکان به خاطر قرار گرفتن در یک موقعیت حرکتی جدید و عدم موفقیت در اجرای حرکت و بزرگسالان به خاطر تفکر مصدومیت و به دنبال آن از دست دادن فرصت‌های شغلی و یا عدم توانایی برای انجام مسئولیت‌هایی که از منظر خانوادگی و اجتماعی و ... بر عهده دارند دچار ترس می‌شوند، به همین جهت این ترس در مبتدیان بزرگسال در مقایسه با کودکان و نوجوانان غالباً بیشتر است.

در رده افراد حرفه‌ای ترس از شکست و یا حضور در رقابت و ترس آسیب دیدگی از موارد پر شمار به حساب می‌آید. جالب آنکه بر اساس مطالعات صورت گرفته در اسکیت‌سواری روی یخ، بسیاری از شکستگی‌های استخوانی در مسابقات، رقابت‌ها و نمایش‌ها ناشی از استرس و ترس بوده است.

اسکیت‌سواری از جمله ورزش‌هایی است که برای موفقیت در آن باید آمادگی فیزیکی و روانی را توامان با هم داشته باشیم و ترس به عنوان عاملی ذهنی می‌تواند تاثیر بسزایی بر عملکرد ذهنی، بدنی، رفتاری و هر چیز دیگری بگذارد.

باید توجه داشت که استرس و ترس بخشی از تجربه روزمره زندگی ماست. قبل از تمرین یا ورزش یا مصاحبه و .. افزایش هورمون‌ها و انرژی بیش از حد در بدن در صورتی که تخلیه و یا هدایت نشود اثرات منفی بیشماری را به وجود می‌آورد. پس میتوان نتیجه گرفت ترس در لحظه برای پاسخ آنی به شرایط به وجود آمده موثر است و حتی در مواردی حالت انگیزشی دارد و باعث میشود ما به بالاترین سطح عملکردی خود برسیم، ولی آنچه که مضر است، بلند مدت شدن این موضوع؛ یعنی ترس مستمر و طولانی می باشد.

 

اما راهکار چیست؟!؟

خب سر منشا اصلی این مشکل به درون خودمان بر میگردد و در واقع ادراک و یا ذهنمان بازیگر اصلی این نقش است و اگر از عوامل بیرونی برای حل این مشکل بهره بگیریم شاید دقیقاً مصداقی برای همان مسکّن بودن جای درمان واقعی باشد.

مثلاً در نظر بگیرید در رده افراد مبتدی ما با استفاده از تجهیزات ایمنی کامل میتوانیم بخشی از این ترس را مرتفع کنیم.

یعنی ترس ناشی از زمین خوردن و آسیب دیدن. شاید این ترس از قبل اسکیت‌سواری به خاطر قرار گرفتن در یک موقعیت جدید وجود داشته و یا شاید هم به دنبال یک سقوط و زمین خوردن ناخواسته و اتفاقی در روند آموزش اسکیت یا شروع اسکیت‌سواری در فرد به وجود آمده باشد.

v     سعی کنید روی ذهنتان کار کنید و افسار آن را در اختیار خودتان بگیرید و آموزشش دهید. از ویژگیهای بارز ورزش در سطح قهرمانی این است که باید در میان بهترین‌ها، رقابت کنی، مقام بیاوری و تحت شرایطی بسیار سخت و طاقت فرسا این کار را انجام دهید. پس ورزشکاران حتما باید خودشان را تحت یک دوره‌ی آموزش روانی دائمی سیراب کنند.

v     به خود و توانایی‌هایتان در زمین خوردن اعتماد داشته باشید؛ یعنی شیوه‌های مختلف زمین خوردن را بارها و بارها تمرین کنید.


ابتدا بر روی جاهایی مثل چمن پارک‌ها یا بر روی فرش و تشک و تاتمی و... خودتان را همچون یک بدلکار توانمند بدانید و با خیال راحت سقوط کنید ولی قبل از این تصور محاسبات سقوط خود را هم انجام دهید.


v     مفهوم سقوط را همواره به خاطر داشته باشید؛ یعنی بدانید سقوط بیانگر آن است که شما بر روی منحنی یادگیری اسکیت در حال حرکت هستید و در اسکیت‌سواری تمایل ما به سمت ناپایداری است و هنگام اجرای حرکات جدید، پیچیده و .. است که این موضوع نمایان‌تر می‌شود. اکثر سقوط‌ها به آسیب منتهی نمی‌شود، پس مثل یک کودک زمین بخورید و برای کاهش خطر ابتدا مثل حالت چمباتمه (اسکوات) خود را جمع کنید و سپس خودتان را بر روی زمین رها کنید. ( بعد از جمع شدن شیرجه بزنید و پخش زمین شوید.) نکته اصلی آن است که خود را ملزم به استفاده از لوازم ایمنی مناسب در قسمت های حیاتی بدن (مثل سر) کنید و استفاده از لوازم ایمنی کامل مچ بند، آرنج بند، زانو بند و حتی سایر پد‌های پوششی به شما اعتماد به نفس بیشتر می‌دهد.


v     موفقیت‌های پیش روی خود را ترسیم کنید؛ یعنی آنچه که از اجرای یک حرکت مدنظر می‌باشد تصویر‌سازی کنید و خودتان را به عنوان فردی که توانایی اجرای آنرا دارد ببینید در تمام حرکات از ساده گرفته تا پیچیده و برای تمام افراد مبتدی یا حرفه ای این موضوع صادق است.

v     از ترس خود در قالب هیجان لذت ببرید و ترس را که سرشار از انرژیست خالی کنید؛ اگر این انرژی مضاعف ناشی از ترشح آدرنالین در بدنتان باقی بماند نقشی همانند همان اسید لاکتیک جمع شده در عضلات بدن را بازی می‌کند، یعنی مضر است. پس به سرعت آنرا خالی کنید. شاید کمی خنده دار و مضحک باشد ولی در ابتدای مقاله اشاره شد که یکی از عکس‌العمل‌ها به ترس فریاد زدن در مردها و جیغ زدن در خانم‌هاست. بدون اینکه خود را مقید به رعایت اطرافیان و یا خجالت کشیدن از آنها بدانید فریاد بکشید، جیغ بزنید و این روش را برای تخلیه انرژی ناشی از ترس استفاده کنید بعد از لحظاتی به طور معجزه آسایی از ترس خبری نخواهد بود و شما بر ترس خود فائق شدید. (البته ممکن است با بلند کردن سر به اطراف لبخند شادی اطرافیان هم را ببینید.)

v     راهی دیگر آن است که چند نفس عمیق بکشید. افراد خیلی کمی واقعا از تاثیر فیزیولوژیکی این کار کوچک بر آرام کردن ما آگاهی دارند. برای این که بهتر به این موضوع پی ببریم، بهتر است کمی در مورد آن تحقیق کنیم. در سال 1921، یک فیزیولوژیست آلمانی به نام اُتو لویی کشف کرد که با تحریک عصب واگ، ماده‌ای آزاد می‌شود که او آن را ( واگوستوف[6] یا ماده‌ی واگ) نامید، ماده واگ باعث کاهش ضربان قلب می‌شود و پس از او نیز محققین تایید کردند که ابقاء و حفظ ذهن و رفتار ثابت، می‌تواند از طریق ایجاد یک حلقه‌ی زمینه که مربوط به تحریک عصب واگ می‌باشد، تاثیرات مثبتی را باقی بگذارد.

v     کارهای کلیشه‌ای همچون گرم کردن، حرکات کششی و انجام تمرینات پایه‌ای با اسکیت و یا بدون اسکیت و تکرار آنها، اسکیت‌سواری فردی و گروهی در مدت زمان طولانی‌تر و کم کردن وابستگی خود به میله آموزش، دیوار و مربی و ... را در دستور قرار دهید.

اگر تازه کار هستید با دوستان مبتدی خود کمپین و یا گروه‌هایی تشکیل دهید و سعی کنید در محل‌های ایمن مثل پیست اسکیت به تمرین و رقابت دوستانه و دسته جمعی بپردازید. تمریناتی که سرمشق آن را از مربی گرفته‌اید تمرین کنید و برای اصلاح موارد آن دوباره نظر مربی را بخواهید و در صورتی که حرفه‌ای تر هستید می‌توانید با همکاری مربی و در قالب گروه‌های ورزشی مسیر‌های خیابانی که از پیش تعیین شده و مورد بررسی قرار گرفته انتخاب کرده و با حمایت نیروهای برقرار کننده امنیت تجربه ای جدید را داشته باشید.

 

v     ترس را با آغوش باز بپذیرید و بین تجربه ترس و تجربه شکست تفاوت قائل شوید؛ یعنی از ترس به عنوان یک مسئله استقبال کنید و مطمئن باشید که هرچه از رویارویی با آن طفره بروید، حل مسئله برای شما دشوار‌تر می‌گردد. از آنجا که حالات ما بر عملکرد بدنیمان تاثیر می‌گذارد، ترس هم این نقش را به خوبی ایفا می‌کند و بدانید که چیزی به اسم شکست وجود ندارد وقتی نتیجه یا سطح عملکرد پایین‌تر از انتظار یا خواست ما باشد اسمش را شکست می‌گذاریم. در حالیکه اگه این موضوع وجود نداشته باشد ما توان قیاسی نخواهیم داشت. پس با مقایسه عملکرد میتوان مسیر پیشرفت را مشخص کرد و اینکه احتیاجات ما برای اجرای یک حرکت و کمبود‌هایمان در آن زمینه چه بوده است.

v     محیط آموزشی شما را برای دنیای رقابت آماده می‌کند. بنابراین کیفیت محیط آموزشی شما، کیفیت آمادگی شما را برای رقابت مشخص می‌کند. سعی کنید وقتی در موقعیتی ترسیدید دقیقاً آن موقعیت را مانند کارآگاهان جنایی بازسازی کنید و خود را در آن موقعیت قرار دهید تا موارد اشتباه را درست کنید و بدین‌ترتیب در یک سیکل درست در عوض سیکل معیوب ترس و احساس شکست قرار خواهید گرفت.

v     فرآیند محور باشید؛ یعنی اگرچه هدف محور بودن مهم است ولی فرآیند محور باشید به قول معروف به جای آنکه تمام تمرکز خود را برای رسیدن به مقصد قرار دهید از زیبایی های مسیر که همان تمرین و ممارست و زمین خوردن‌ها و تکرار‌هاست لذت ببرید.

صحبت پایانی

ترس جزو لاینفکی از ارتباط بین ذهن و بدن است و ادراک ما از موقعیت‌هایی که در آن قرار می‌گیریم شکل می‌دهد. کسب مهارت‌های ذهنی و حفظ آن از الزاماتی است که ورزشکاران باید در آموزش‌ها و تمرینات روزمره خود آن را جانمایی کنند. یاد بگیرید که چطور با موانع کنار بیایید و پیشرفت کنید. تمرکز خود را دوباره به دست بیاورید و منطقه امن خود را پیدا کنید، چگونه برای وقایع بزرگ آماده شوید، چطور با منتقدان کنار بیایید و بدانید که انگیزه شما یا به عبارت دیگر چرایی شما از کجا نشات میگیرد.

ترس به عنوان " پیش آگهی نسبت به یک موقعیت خطیر"  باعث می‌شود که ورزشکار آدرنالین کافی در اختیار داشته باشد تا بویژه در کوتاه مدت با تمرکز بیشتری به فعالیت خود ادامه دهد. بنابراین، یکی از اهداف ورزشکاران باید این باشد که ترس ادراک شده در موقعیت های رقابتی را بهره‌گیری کنند نه اینکه در صدد نابود کردن آن برآیند! بعبارت ادبیات سیاسی این تهدیدی است که می توان آنرا به فرصت تبدیل نمود.

 

تهیه و تنظیم و ترجمه:

مصطفی علیمحمدی

توسعه دهنده اینلاین اسکیت

Mostafa Ali Mohammadi

Inline skating Developer

منبع:

© Link

© Link

© Link



[1] Fear

[2] Stress

[3] Marks, 1987, p. 5

[4] Anxiety

[5] Phobia

[6] Vagusstoff