مقدمه
یکی از خوانندگان محترم وب خواسته بودن روشهای مختلف ترمز در سراشیبی رو شرح بدیم و همین پرسش من رو به سالهای خیلی دور برد زمانی که هنوز خیابان ولیعصر تهران دو طرفه بود و محلی برای جولان و دور دور ماشین بازها و اسکیتسواران اینلاین و اسکیتبرد کارها، که سراشیبی این خیابون رو با تمام مخاطراتش به جان میخریدند و شادی و هیجان خود را در خندهها و جیغهای ممتد خود رها میکردند. نبود مسیری مختص این ورزشکاران در آن سالها (و البته در حال حاضر هم) فعالیت این افراد را به یک ناهنجاری شهری و معضلی برای افراد پیاده و سواره تبدیل ساخته بود. هرچند که سالهاست دیگه با اسکیت به خیابونهای تهران ورود پیدا نمیکنم ولی خالی از لطف نیست که روشهایی برای ترمز کردن در این شرایط را یاد بگیریم و چهره اسکیتسواران رو در نگاه عامه مردم موجه و خوب ارائه بدیم.
برای حرکت در سراشیبی به نکات زیر توجه کنید؛
افزایش سرعت گرانش را کم میکند (در اسکیت سراشیبی سرعت بین 25 تا 30 مایل بر ساعت برای مبتدیان و 70 مایل بر ساعت برای افراد حرفهایتر هم برسد.) و ترمز کردن با بلند کردن پای ترمزدار شاید برای مبتدیان با سقوط همراه شود. به همین منظور بدن خود را پایین بیاورد و حالتی آیرودینامیک به خود بگیرید. دستهای خود را در بین زانوها نگهدارید. وزن خود را بر روی پاشنهها نگهدارید (این کار باعث میشود دیگر لرزش نداشته باشید، چراکه ایجاد لرزش به علت افزایش وزن بر روی پنجهها میباشد.) و به حالت صندلی طور بشینید و عرض پاها به اندازه شانهها نگهدارید.
اگر کنترل بالایی دارید اسکیتسواری واقعاً لذت بخش و هیجانانگیز خواهد بود و در غیر اینصورت به کابوسی بزرگ تبدیل خواهد شد. پس ابتدا سطح خود را ارزیابی کنید و سپس متناسب با آن سراشیبی خود را در محیطی خشک و بدور از موانع انتخاب کنید.
سرعت و هیجان خود را کنترل کنید، چراکه در سرعتهای بالا و هیجان زیاد حتی اسکیتسواران با تجربه و با اعتماد به نفس هم به علت افزایش آدرنالین حرکات معمولی هم بسیار سخت شده و زمان بررسی شرایط و پیدا کردن راه حل مناسب جهت تصمیمگیریهای آنی بسیار کم میشود. همچنین سرعت زیاد و تلو تلو خوردن موجب از دست رفتن کنترل میشود. تفاوت اصلی اسکیتسواران مبتدی[1] با اسکیتسواران متوسط[2] و پیشرفته[3] هم در همین توانایی کنترل سرعت و جهت در سراشیبیها میباشد.
به طور کل موارد زیر را در نظر داشته باشید؛
1. ایمنی و تجهیزات[4]
پوشیدن کلاه ایمنی و تجهیزات کامل در سرعت های 15 تا 20 مایل بر ساعت ضروری است. استفاده از کلاه ایمنی مناسب، مچ بند و آرنج بند و زانو بند و دستکش و سایر پدهای محافظتی مورد توجه باشد.
2. ایمنی و جاده[5]
مسیرهای خود را به خوبی شناسایی کنید و از دنباله مسیرها مطمئن شوید که به جادههای اتومبیل رو ختم نشود و دید کافی به اطراف وجود داشته باشد و بررسی محور و پیچها و بررسی ترمز پاشنه و چرخها و ... را فراموش نکنید و به یاد داشته باشید استفاده از بوتهای سخت و اسکیتهای 5 چرخ بهتر از بوتهای نرم و اسکیتهایی با فریم چهار چرخ است.
گاهی اوقات نیاز است شما برای جلوگیری از برخورد با موانع مثل خانوادههای درگذر و .. از ترمزهای خارج از پیست یا جاده استفاده کنید و در این حالت باید بلافاصله خود را به چمنهای کناری برسانید.
در این موقعیت به سرعت مناسب برسید و بر روی پاهای با زانوی خم تلو تلو بخورید و وزن را بر روی پاشنه نگهدارید و ضمن استفاده از ماهیچههای پر قدرت خود با راه رفتن روی چمن از سرعت خود بکاهید. قطعاً چنین کاری در چمنها بهتر از آسفالت خیابان خواهد بود.
و گاهی استفاده از مبلمان شهری میتواند کمک حال ترمز طور ما باشد.
استفاده ناخودآگاه از لوله چراغ راهنما و یا تابلوهای راهنمایی و رانندگی و ... که در این حالت با دراز کردن دستهای خود آن را بگیرید و سپس با چرخزدن دور آن از سرعت و شدت بکاهید.
3. ایمنی در تفکر و ذهن[6]
چشم و گوش خود را باز نگهدارید و تصویری زیبا از اسکیتسواران اشاعه دهید.
4. توانایی در ترمز و داشتن قدرت[7]
روشهای متنوع توقف کردن را به خوبی در زمینهای صاف و بدون ترافیک و تپهها و سراشیبیها تمرین کنید.
5. کنترل سرعت[8]
با روشهای مختلف کاهش سرعت همیشه آن را در کنترل خود داشته باشید.
6. آرام بودن[9]
هوشمندانه اسکیتسواری کنید و آرامش خود را در تمام مراحل حفظ نمایید.
توقف کردن همیشه برای مبتدیان مشکل است، چه برسد به آنکه این توقف بخواهد در سرعتهای بالا انجام پذیرد و فاکتورهای مختلفی مثل سرعت، گردشها، خم کردن زانوها و استفاده از لبههای چرخ و ایجاد منحنیها، وزن اسکیتسوار و نوع چرخهای مورد استفاده وی برای اجرای آن نقش بازی میکنند.
انواع مختلف ترمز[10] در موقعیتهای مختلف توقف کردن[11].
ترمز پاشنه[12] یا ترمز لاستیکی[13]
خیلی از افراد به هنگام خرید اسکیت و یا استفاده اولیه از اسکیت در مورد زائده عجیب و غریب متصل به انتهای پاشنه یکی از اسکیتها سوال میکنند.
شاید بتوان گفت سادهترین و ابتدائیترین ترمزی است که هر فرد در ابتدای اسکیتسواری خود با آن آشنا میشود. این ترمز برروی زمینهای مرطوب چندان موثر نیست و به علت داشتن خط ترمز نیازمند فضای کافی برای اجرا میباشد. هرچه ترمز ضعیفتر اجرا شود مسافت گستردهتری برای توقف نیاز است. پیش از اجرای این ترمز از کافی بودن لاستیک ترمز و .. اطمینان حاصل کنید.
توجه داشته باشید که ترمز پاشنه وسیله ای برای کاهش سرعت و توقفکردن است از آن برای سقوط نکردن استفاده نکنید!
فیلم نحوه اجرای ترمز پاشنه
heel Braking
استفاده ترمز پاشنه از تخریب چرخهای شما در اجرای سایر ترمزها جلوگیری میکند.
در برخی از اسکیتها سیستم ترمز فعال[14] وجود دارد. اولین بار این سیستم سال 1994 در اسکیتهای کمپانی رولربلید[15] به کار رفت. برخلاف سایر سیستمهای ترمز موجود که به هنگام ترمز بخشی از چرخها از سطح زمین جدا میشد در این سیستم از طریق تعامل بین پا و لنت ترمز و رابط فنر مانند بین این دو هر چهار چرخ بر روی زمین باقی میماند که به کنترل و ثبات بیشتر و تعادل بهتر کمک میکرد.
نحوه عملکرد آن به گونهای بود که بخش پیستون شکل ترمز به قسمت غلاف بالایی اسکیت[16] متصل میشد و بازوی موجود در این پیستون با حرکت رو به جلوی اسکیت ترمز را به زمین میکشید.
مشکلاتی مثل عدم تنظیم در کوتاهی و بلندی ترمز و فرسوده شدن لنت ترمز و ترمزهای بیموقع در زمانهایی که به آن نیازی نبود نیز وجود داشت. اما این سیستم برای اجرای ترمز در سراشیبیها کارآمد بود.
ترمز ماهیوار[17]
این روش بیشتر از آنکه ترمز باشد به نوعی کاهشدهنده سرعت به حساب میآید و با حرکات اسلالوموار بزرگ در عرض جاده انجام میپذیرد. انجام حرکات اسلالوموار بدون اجرای ترمز با نگاه کامل به خط سقوط و نگهداشتن دستها در مقابل و خم کردن زانوها و راست نگهداشتن شانه و سر و تغییر جهت با استفاده از زانوها و نوک پنجه و لبه کردن اسکیتها و افزایش اصطحکاک و کم شدن سرعت اسکیت نتیجه حاصل خواهد بود.
در هر نوبت از اسلالومها اسکیتسوار کمی به بالای مسیر بر میگردد.
فیلم نحوه اجرای ترمز ماهیوار
Fish Braking
ترمز تی شکل[18]
در ظاهر این ترمز پیچیده به نظر میرسد. شاید بتوان گفت این ترمز از نظر فنی نسبت به ترمز پاشنه پرکاربردتر است، چرا که سریعتر اجرا میشود و به فضای گستردهای برای اجرا نیاز ندارد. برای اجرای این ترمز باید به توازن خوبی بر روی هر دو پا برسید و تعادل بالایی داشته باشید. خطر سقوط در آن کم است و در زمینهای مرطوب طولانیتر اجرا میشود و بزرگترین عیب آن از بین رفتن لبه داخلی چرخهای اسکیت میباشد.
مراحل انجام:
1. منعطف باشید و دستهای خود را در موقعیت اولیه[19] و روبروی پاهای خود قرار دهید.
2. تمام وزن خود را به پای جلو انتقال دهید.
3. فریم اسکیت پای عقب را بر روی زمین بکشید. شاید در هل دادن پای جلو یا کشیدن پای عقب دچار سختی شوید.
4. زاویه بین دو اسکیت را مابین 45 درجه تا 90 درجه قرار دهید.
5. نکته پر اهمیت سرعت شما در جمع کردن پای عقب به سمت پای جلو و صاف کردن زانوی خم پای جلو میباشد.
نکاتی که شما از تله افتان حفظ می کند:
* اگر پای شما از 90 درجه بیشتر زاویه بگیرد، بدن شما به سمت همان پا میچرخد و سقوط میکند.
* از فشار بیش از حد و ناگهانی به پای عقب خودداری کنید و با تمرین کنترل فشار و افزایش تدریجی آن را فرا بگیرید.
چند نکته برای سریعتر بودن:
* اگر میخواهید توزیع وزن بر روی هر دو پا را به خوبی اجرا کنید، در ابتدا حرکت خوب بر روی یک پا را تمرین کنید.
* در ابتدای کار بر روی چرخهای اسکیت پای عقب فشار بیش از حد نیاورید، بلکه فقط با آنها زمین را لمس کنید.
* با شکستن زاویه مچ پای عقب بهره وری ترمزتان افزایش مییابد و میتوانید فشاری قویتر و سختتر را بر آن وارد کنید.
* هرگز زاویه پاها از 90 درجه بیشتر نشود.
* برای جلوگیری از گردش بدن و شانه، دستها را در مقابل خود بگیرید.
* عضلات شکمی را محکم نگهدارید تا از گردش لگن به پهلو جلوگیری کنید.
* برای اجرای سریعتر کمی از موقعیت خود پایین تر قرار بگیرید و مرکز ثقل خود را پایین بیاورید.
* کم کم فشار پای عقب را با نزدیکتر کردن پای عقب به جلو بیشتر کرده تا در نهایت به توقف کامل برسید.
* پاهای خود را از قسمت زانو منعطف نگهدارید. این موضوع به شما فرصت استفاده از فضای بین دو پا را میدهد، که در حرکت رو به جلو کوتاهتر (ترمز تی شکل با پاهای متصل به هم) و در حرکت رو به عقب (ترمز تی شکل با فاصله بین دو پا) بلندتر است.
ترمز تی شکل روشی مناسب برای اعمال تغییرات است. به عنوان مثال کاهش سرعت و بلافاصله تغییر جهت و ... به نوعی میتوان گفت این ترمز مناسب شرایط اضطراری است.
ترمز تی شکل متناوب[20] هم روشی است که با تعویض متناسب پای راست و چپ از تخریب چرخها میکاهید. در این ترمز شما به صورت متناوب ترمز تی شکل را یکبار بر روی پای راست و یک بار بر روی پای چپ تکرار میکنید.
فیلم نحوه اجرای ترمز تی شکل
T Stop Braking
ترمز اسلاید قدرتی[21]
این تکنیک بیشتر توسط بازیکنان هاکی استفاده میشود و تغییر جهت را با حفظ سرعت و چابکی برای آنها فراهم مینماید. شاید بتوان گفت این ترمز برای سراشیبیها ممنوع است چرا که اجرای آن مستلزم پشت کردن به شیب بوده و این خود خطر آفرین میباشد.
استفاده از لبههای چرخ برای کاهش سرعت کاری است که در این نوع از توقف استفاده میشود.
فیلم نحوه اجرای اسلاید قدرتی
Powerslide Braking
برای اجرای این ترمز ابتدا باید به عقب برگردید و با انعطاف کامل پا و بالاتنه، در حالیکه بدن را همچون سوپر من به جلو خم میکنید پای عقب را به پشت ببرید و خوب بر روی زمین بخابانید و بر روی پای تکیه گاه سر بخورید و همچون جارو پای عقب را بر روی زمین بکشید بدون آنکه شکل تی مانند دو پا نسبت به هم از بین برود.
ترمز برف روب[22]
این ترمز در هر دو زمین خشک و مرطوب از ثبات کافی برخوردار بوده و به علت اینکه سر خوردن بر روی هر دو پا انجام میشود، خطر زیادی برای سقوط در آن وجود ندارد. شما به فضای باریکی به اندازه کمی بیشتر از عرض دو شانه و لبههای داخلی اسکیتهایتان نیاز دارید.
فیلم نحوه اجرای ترمز برف روب
Snow Plow Braking
اگر پاهای قوی و عضلانی داشته باشید میتوانید در سرعتهای بالا هم آن را کاهش داده و متوقف شوید و ساییدگی خیلی زیاد که منجر به خراب شدن چرخها میشود را نخواهد داشت.
ترمز کشویی سول (روح)[23]
یکی از انواع ترمزهای شخم گونه[24] است و با توجه به اینکه سر خوردن بر روی پای پیشرو و اسلاید کردن بر روی پای عقبتر انجام میشود در زمینهای خشک و مرطوب با تفاوت در اندازه مسیر کشیده شدن با ثبات خواهد بود.
فیلم نحوه اجرای ترمز کشویی سول
Soul Slide Braking
و با این روش میتوانید ضمن کم کردن سرعت به صورت کامل هم متوقف شوید.
ترمز کشویی سول دوبل یا ترمز برف روب کشویی[25]
نسخهای کاملتر از ترمز کشویی سول است با این تفاوت که بر روی هر دو پا اجرا میشود. توزیع وزن بر روی هر دو پا مساوی و ثبات اجرا بالا میباشد.
فیلم نحوه اجرای ترمز کشویی سول دوبل
Double Soul Slide or Sliding Snow Plow Braking
ترمز کشویی جادویی (مجیک اسلاید)[26]
این ترمز یکی از روشهای توقف کردن در موقعیت X شکل است. بهتر است قبل از فرا گرفتن ترمز کشویی موازی (اسلاید پارالل)[27] این ترمز را فرا بگیرید چرا که به علت ضربدری بودن حالت پا اجرای آن در آناتومی بدن متناسبتر خواهد بود. (زانوها کمی به داخل و خم و پاها از هم جدا و بر روی لبه داخلی قرار دارد.) و پای جلو با زاویهدار شدن و گرفتن وزن بیشتر علاوه بر اینکه جلوی سقوط را میگیرد باعث افزایش ثبات و تعادل و اسلاید بر روی آن میشود. درحالیکه پای عقب هم تکیهگاه مناسبی برای بدن خواهد بود. در زمینهای خشک و مرطوب قابل استفاده است و در واقع نیمی از حرکت با قرار گرفتن بر روی پای شخم گونه و نیمی دیگر بر روی پای تکیهگاه که در عقب قرار دارد شکل میگیرد.
همانطور که اشاره شد این تکنیک برای زمینهای مرطوب بسیار موثر است چه برسد به زمینهای خشک!
فیلم نحوه اجرای ترمز کشویی جادویی (مجیک اسلاید)
Magic Slide Braking
پاها به نوعی در زاویه نود درجه نسبت به هم قرار میگیرد و فاصله دوپا با توجه به میزان سرعت متغییر میشود.
عوامل موثر بر افزایش تسلط بر این ترمز:
1. آنرا به خوبی بشناسید.
2. پای جلو نسبت به پای عقب در حالت عمود منصف باشد.
3. در زمینهای با شیب ملایم و زمینهای نسبتاً مسطح سرعت 15 تا 20 کیلومتر بر ساعت در زمینهای خشک و سرعت 5 تا 10 کیلومتر بر ساعت در زمینهای مرطوب به خوبی جمع میشود.
4. بر روی پای عقب خم شدن و قرار دادن وزن بدن بر روی آن
5. قرار دادن پای اصلی یا همان پایی که بر آن مسلط هستید برای اجرای حالت شخم
6. نگهداشتن اسکیت جلویی در حالت لبه داخلی و خم و بدون تغییر جهت به طرفین
به منظور جلوگیری از اشتباه موارد زیر را رعایت کنید:
1. بیش از حد خود را سفت نکنید.
2. پای اسلاید به سمت حرکت نکند.
3. پای اسلاید بیش از حد در مقابلتان نباشد بلکه کمی متمایل به بغل و در امتداد پهلویی خط ران و لگن باشد.
4. بیش از حد بر روی پای عقب وزن نیندازید چراکه 90 درصد کار حمایتی بر روی همان پای پیشرو انجام میپذیرد.
میتوانید در موارد حرفهایتر در امتداد این ترمز آنرا به اسلاید قدرتی هم تبدیل کنید.
ترمز کشویی موازی (اسلاید پارالل)[28]
این ترمز ماهرانه به توانایی زیادی نیاز دارد و خطر سقوط در آن نیز بالا بوده و دارای انواع متنوعی میباشد. برای اجرای این ترمز به فضایی به اندازه مقدار اسلاید شدنتان نیاز دارید. استفاده از این ترمز در زمینهای مرطوب کارآمد و دشوار است.
این ترمز با سرخوردن موازی و از پهلو بر روی زمین انجام میشود و خیلی شبیه به ترمزهای اسکی بر روی برف میباشد.
بیشک یکی از سریعترین ترمزها که در فواصل کوتاه اجرا میشود و آرزوی هر اسکیتبازی فراگرفتن آن است.
فیلم نحوه اجرای ترمز کشویی موازی (اسلاید پارالل)
Parallel Slide Braking
برخی از نکات تسهیلکننده برای اجرای این ترمز:
1. استفاده از چرخهای کوچکتر از 84 میلیمتر
2. استفاده از چرخهای فرسوده
3. استفاده از چرخهای با درجه سختی بالاتر
4. استفاده از بوتهای هارد به منظور حمایت بهتر از مچ پا
5. داشتن سرعتی در حدود 15 تا 20 کیلومتر بر ساعت
6. توجه به ایجاد زوایا و خم کردن مچپا در سختترین لحظه حرکت یعنی ایجاد حالت شخم زدن در پا
7. حفظ کردن حالت موازی در همه قسمتهای اجرا
اولین تمرینها را بر روی زمین مرطوب انجام دهید تا راحتر تکنیکهای مربوط به آن را فرا بگیرید.
کدام ترمز برای کدام موقعیت و آب و هوا پرکاربردتر است؟
تهیه و تنظیم و ترجمه:
مصطفی علیمحمدی
توسعه دهنده اینلاین اسکیت
Mostafa Ali Mohammadi
Inline skating Developer
منبع:
© Link
© Link
© Link
© Link
© Link
© Link
© Link
© Link
© Link
© Link
© Link
© Link
© Link
© Link
© Link
© Link
© Link
[1] Beginner
[2] Intermediate
[3] Advanced
[4] Safety and your gear
[5] Safety and the road
[6] Safety in your mind
[7] Braking ability and power
[8] Speed control
[9] Relax
[10] Braking
[11] Stop
[12] Heel stop
[13] Rubber Braking
[14] ABT (Active Brake Technology)
[15] Rollerblade
[16] Cuff
[17] Fish Braking
[18] T Stop Braking
[19] basic position
[20] T-way alternate braking
[21] Powerslide Braking
[22] Snow Plow Braking
[23] Soul Slide Braking
[24] plow stopping
[25] Double Soul Slide or Sliding Snow Plow Braking
[26] Magic Slide Braking
[27] Parallel slide
[28] Parallel Slide Braking